دستاورد قنات جمشیدآباد برای مرکز چه بود؟ - وبلاگ بازسازی ساختمان

به گزارش وبلاگ بازسازی ساختمان، تهران قدیم چند رودخانه اصلی مانند رودخانه های کن، اوین-درکه و فرحزاد داشت که آب آن از شمال منطقه 2سرچشمه می گرفت و بعد از گذر از محله های غربی از تهران خارج می شد. بعلاوه قنات های پرآبی مانند جمشیدآباد که تا قبل از لوله کشی آب تهران فعال بود و اهالی گیشا از آن استفاده می کردند.

وبلاگ بازسازی ساختمان - مریم باقرپور: تهران قدیم روستایی با چشمه ها و قنات های پرآب بود که از کوه های اطراف سرچشمه می گرفت و به برخی محله های قدیمی ختم می شد. فشار بالای آب و گوارایی آن نه تنها باغ ها و درختان ویلایی خانه های اعیانی را آبیاری می کرد بلکه منبع آب آشامیدنی همه تهرانی ها بود. آن موقع کمتر کسی فکر می کرد که به مرور، جمعیت تهران اینقدر زیاد گردد که نه تنها این چشمه ها و قنات ها خشک و کم آب شوند بلکه آب تأمین شده از سدهای اطراف هم برایشان کم بیاید و با بحرانی به نام کم آبی روبرو شوند. قربان مشهوری، یکی از اهالی قدیمی کوی نصر می گوید: در قدیم دو قنات از 2 طرف محله مان می گذشت که هر دو پر آب بود. یک قنات از غرب محله عبور می کرد و سرچشمه اش داخل گیشا بود و چون آب آن از دانشگاه تهران بیرون می آمد به قنات دانشگاه تهران معروف بود. دیگری قناتی در شرق محله که از پادگان جمشیدآباد قدیم سر درمی آورد و برای همین نامش را قنات جمشیدآباد گذاشته بودند.

قصه های خواندنی تهران را اینجا دنبال کنید

قنات روباز جمشیدآباد

محمد عبادی یکی دیگر از اهالی کوی نصر که از سال 1344 ساکن خیابان بیست ویکم است، دراین باره به یاد می آورد: زمانی که ساکن محله شدم بیشتر بخش ها بیابان و خاکی بود. قنات از جاده ای به نام فرحزاد می گذشت و به شهرک غرب می رسید. همه قسمت های آن روباز بود و کاملاً دیده می شد. سپس از شهرک غرب وارد محله گیشا در منطقه 2 می شد و از انتهای خیابان 20متری غربی و خیابان شهید جوادی (محل عبور بزرگراه شیخ فضل الله) می گذشت. در نهایت به دانشگاه تربیت مدرس و پادگان جمشیدآباد در تقاطع خیابان فاطمی و بزرگراه شهید چمران امروزی می رسید. چون آن موقع پادگان جمشیدآباد مرکز مهمی بود و آب از آن خارج می شد، نام این قنات به جمشیدآباد شهره شد.

سرکشی میرآب مشهدی به راستا آب

قنات جمشیدآباد ویژگی هایی داشت که عبادی دراین باره می گوید: آن موقع قنات 4 تا 5 اینچ آب داشت و جزء قنات های پرآب تهران محسوب می شد. البته در راستاش پستی و بلندی های زیادی داشت تا جایی که چاه های داخل آن از 5 متر آغاز و تا 12 متر و حتی بیشتر ادامه داشت. این چاه ها آنقدر زیاد بودند که دهه 40 میرآب مشهدی به گیشا آمد که سن و سالی داشت. او گاهی به قسمت های مختلف قنات سرکشی می کرد تا مبادا قسمتی از آن ها گرفته و راستاش مسدود شده باشد.

عبادی با یادآوری سال ها پیش که آب قنات جمشیدآباد از چند خانه بیرون زد، می افزاید: چندسال پیش، 2خانه اطراف بزرگراه شیخ فضل الله درست همان جایی که زمانی قنات جمشیدآباد از آن می گذشت متوجه شدند از زیر خانه شان آب وارد شده که میزان آن زیاد است و نشان می دهد قنات زیر زمین شان گیر نموده است که همین طور هم بود، به وسیله نیروهای آتش نشانی و کندن زمین مشکل برطرف شد.

آبیاری بوستان محله با قنات دیروز

قنات جمشیدآباد همچنان موجب آبادانی این تکه از شهر است. علی نژاد قهرمان یکی دیگر از ساکنان محله گیشا دراین باره تأکید می نماید: اطراف قنات جمشیدآباد درخت نبود و کمتر کسی از آن حوالی عبور می کرد که بخواهد داخل آن بیفتد. در واقع قنات امنی محسوب می شد. تا سال 1354 و بعد از آن که کم کم ساخت وسازهای گیشا زیاد شد که روی قنات را پوشاندند. تأمین آب گیشا به دست آقای شاپوریان یکی از مؤسسان گیشا بود که بعد از چند سال به عهده اداره آب و برق افتاد.

او ادامه می دهد: آن موقع از آب قنات جشمیدآباد و دانشگاه تهران برای آب مصرفی اهالی و آبیاری گل ها و درختان استفاده می شد و امروز هم با آب قنات جمشیدآباد بوستان مصاحبه را آبیاری می نمایند.