پشت پرده تماس رییسی و اژه ای با طیف های مختلف سیاسی - وبلاگ بازسازی ساختمان

به گزارش وبلاگ بازسازی ساختمان، عباس عبدی روزنامه نگار و فعال سیاسی اصلاح طلب در یادداشتی در روزنامه اعتماد نوشت: تماس های گرفته شده از سوی آقایان رییسی و اژه ای با برخی افراد برای کسب نظرات و ایجاد یک خط ارتباطی ذاتا گام مثبتی بود، به همین دلیل هم بنده بدون هیچ شرط و شروطی پاسخ مثبت دادم و حتما همچنین خواهم کرد و تا به امروز هم انجام داده ام.

با این حال بد نیست که به زوایای چنین پیشنهادی هم پرداخته شود تا درک طرفین و مردم از این رفتار ها و اقدامات روشن تر شود. اولین موضوعی که باید توجه کنیم، لزوم مصاحبه در عرصه عمومی است. از این جهت مصاحبه درباره موضوع سیاست با اخلاقیات فردی تفاوت دارد.

ما اگر به فرزندان مان یا دوستان توصیه ای یا انتقادی داریم، باید آن را حتی المقدور به صورت خصوصی طرح کنیم، زیرا ملاحظات اخلاقی حکم می کند که موضع ما نسبت به یکدیگر محبت آمیز و تابع منطق رفتار فردی باشد. ولی هنگامی که می خواهیم رفتار سیاستمداران و صاحبان قدرت را نقد کنیم، بیان خصوصی آن لزوما فایده ای ندارد، زیرا منطق حاکم بر رفتار سیاسی، قدرت است.

ما با نقد دقیق خود از سیاستمداران، تولید قدرت می کنیم و موازنه قوا را علیه او تغییر می دهیم و او را به نحو قدرتمندانه مجبور به پذیرش پیشنهاد ها و نقد خودمان می کنیم.

در حقیقت ذهنیت و تصمیم سیاستمداران لزوما تابع منطق متعارف و عقلانی و علمی نیست، بلکه تابع قدرت است و در بیشتر موارد هنگامی که می بینند نقدها علیه آنان در حال تبدیل شدن به قدرت است، نظر خود را تغییر می دهند. بنابراین بخش مهمی از نقد ها (و نه لزوما همه آنها) را باید در عرصه عمومی طرح کرد تا مسوولی که مخاطب نقد است خود را در برابر جامعه ببیند و رفتار یا سیاست خود را تغییر دهد و اگر نداد تبعات آن را نزد افکار عمومی مردم پذیرا شود.

هر چند تردیدی نیست که برخی توصیه ها و پیشنهاد ها را بهتر است در موقعیت خصوصی و مستقیم هم بیان نمود. اگر از این نکته کلی بگذریم، پرسش این است که امثال ما چه کمکی را می توانند به آقایان بکنند؟ واقعیت این است که از یک نظر کمک چندانی نمی توان کرد، زیرا اختلاف نظرات میان طرفین ناشی از تفاوت رویکرد های کلی و غیرفنی است.

برای نمونه اتفاقی که اخیرا در برنامه معرفی آقای اژه ای رخ داد و قصد ایشان را برای زدن سیلی به فردی متخلف (فردی که در دادگاه اتهامی علیه او ثابت نشده بود، هر چند افراد آشنا با او به این تخلف یقین داشته اند) از نظر مجموعه آن طرف ممکن است عملی پسندیده و نشان از قاطعیت و عزم مبارزه با فساد تلقی شود، ولی نزد افراد این طرف، با چنین رفتاری نمی توان عدالت را برقرار کرد یا فساد را کاهش داد، زیرا مهم تر از فساد احتمالی آن فرد، اعتبار مرجع رسیدگی کننده است که مخدوش می شود. تقریبا بسکمک از نقد ها و پیشنهاد ها می تواند از این نوع باشد که زبان و نگاه مدیریتی دو طرف مغایر یا حداقل متفاوت با یکدیگر است. چیزی را که یک طرف نقطه ضعف و ایراد می داند، طرف مقابل نقطه قوت و درست می داند.

شاید برخی پیشنهاد ها و نقدها مشمول این مورد نباشند و منطقا بتوان گفت و پذیرفتنی هم هست، ولی ملاحظات عملی متفاوت دو طرف موجب می شود که درک و در نهایت نتیجه گیری آنان متفاوت باشد و حرف یکدیگر را نفهمند. برای نمونه در رسیدگی به اتهامات سیاسی و امنیتی باید دسترسی به وکیل و دادگاه علنی و پرهیز از تحت فشار قرار دادن متهم از جمله با نگهداری در انفرادی، ضرورت دسترسی به کتاب و مطبوعات یا موجه بودن قرار بازداشت و... رعایت شود.

این ها بدیهیات حقوقی است و حتی نیازی به ذکر آن ها هم نیست. ولی در عمل رعایت این موارد بدیهی ذیل ملاحظات دیگری نادیده گرفته و گفتن و پیشنهاد آن ها تکراری و بی فایده می شود. بنابراین خیلی سخت است که بتوان پیشنهادی را از خلال ارتباط مستقیم ارایه کرد که منجر به نتیجه شود.

این یک سوی ماجراست. سوی دیگر آن را هم نباید فراموش کرد که اصولا ارتباط مستقیم، ادبیات و نگاه طرفین را نسبت به یکدیگر تلطیف کرده و اثرگذاری نقدها و پیشنهاد ها را بیشتر می کند و شخصا امیدم به این تاثیر ارتباطی است. ضمن اینکه نفس چنین درخواستی ذاتا می تواند منجر به رفع حدی از سوءظن ها شود. سوءظن هایی که مانع مهمی برای درک متقابل عمل می کنند.